< Vorige blog | Volgende blog >
Overheidsinkopers hebben het niet gemakkelijk
Van hogerhand krijgen ze constant ingepeperd, dat ze geld van de belastingbetaler aan het uitgeven zijn, wat doelmatig en rechtmatig moet gebeuren. Voor elke aanschaf die er een beetje toe doet, moeten ze voldoen aan allerlei aanbestedingsregels. En dan liggen ook nog de leveranciers en de media op de loer om ze te bespringen, wanneer ze een (vermeende) fout in een aanbesteding hebben gemaakt of een betrokken ambtenaar niet helemaal kreukvrij is. Logisch dat zij dus zeer behoedzaam optreden. Leuk inkopen klinkt anders.
Soms is er een klein lichtpuntje
Zoals de transitie van de WMO in 2014. Organisatorisch complex, maar met interessante inkoop- en aanbestedingsaspecten. Immers, de verschuiving van maatschappelijke ondersteuningstaken van het rijk naar de gemeenten, betreft gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening. Dit zijn de zogenaamde residuaire diensten van Bijlage 2B bij Richtlijn 2004/18/EG, met een beperkte publicatieplicht en de mogelijkheid tot onderhandelen. Die grotere speelruimte voor de inkopers zou tot aardig wat enthousiasme moeten leiden. Eindelijk eens een klus om lekker je tanden in te zetten!
Helaas wordt het al snel mistig
Eerst buitelen politici en deskundigen over elkaar heen welke aanbestedingsprocedure gevolgd moet worden. Wanneer uiteindelijk het balletje op de procedure voor de 2B-diensten valt, rijst de vraag hoe er moet er worden aanbesteed. Er circuleren zo'n 17 modellen, met meer of minder keuzevrijheid voor burgers en gemeenten; van de catalogus, de veiling, bestuurlijk aanbesteden tot de "Economisch Meest Voordelige Inschrijving (EMVI)". Voer voor de liefhebber. Maar er is geen tijd voor liefhebberijen. De Vereniging Nederlandse Gemeenten zet druk op de ketel en stelt in haar ledenbrief van 27 februari dat de inkoopcontracten en subsidiebeschikkingen in oktober 2014 moeten zijn afgerond.
De zee op
Met deze stok achter de deur steken de meeste gemeenten medio 2014 in zee. Volgens VNG-aanbeveling staat de continuïteit van de cliëntondersteuning voorop. Daarom koerst men op behoud van de bestaande relaties. In gezamenlijke informatiebijeenkomsten met de zorgaanbieders worden kennis en ervaringen gedeeld. So far so good. Het lijkt allemaal voorspoedig te gaan, totdat in veel trajecten, midden in het proces, ineens een mysterieuze radiostilte intreedt. Wanneer daarna de communicatie weer op gang komt, is de open sfeer als bij toverslag verdampt. De overheidsinkopers zijn van de weeromstuit teruggevallen in hun veilige vertrouwde modus: verschansen achter een formele opstelling. Teruggefloten door de hogere echelons? Angst om de controle over het proces te verliezen? Het lijkt op de schaker die uren heeft gestudeerd op openingen en middenspel, maar is vergeten het eindspel door te nemen.
Uiteindelijk is het op de valreep toch nog goedgekomen
Maar de zorgaanbieders doen er goed aan zich niet rijk te rekenen. De echte selectie vindt pas in 2015 plaats. En wanneer de partituur van 2014 een voorproefje is, kunnen de gegadigden de borst natmaken: "Het zijn de boekhouders die in gemeenten de Wmo-aanbestedingen organiseren en niet de ambtenaren die inhoudelijk verstand hebben van wonen, zorg en welzijn"* Zorgaanbieders, wees voorbereid en vraag tijdig deskundig advies.
Marco Sichtars is eigenaar van Sinclairity consult, een adviesbureau voor inkoop- en tendermanagement. E-mail:
(*) Governance of local care and social service, 2010, Erasmus Universiteit
Een mysterieuze radiostilte
Auteur: Marco Sichtars, Sinclairity consultOverheidsinkopers hebben het niet gemakkelijk
Van hogerhand krijgen ze constant ingepeperd, dat ze geld van de belastingbetaler aan het uitgeven zijn, wat doelmatig en rechtmatig moet gebeuren. Voor elke aanschaf die er een beetje toe doet, moeten ze voldoen aan allerlei aanbestedingsregels. En dan liggen ook nog de leveranciers en de media op de loer om ze te bespringen, wanneer ze een (vermeende) fout in een aanbesteding hebben gemaakt of een betrokken ambtenaar niet helemaal kreukvrij is. Logisch dat zij dus zeer behoedzaam optreden. Leuk inkopen klinkt anders.
Soms is er een klein lichtpuntje
Zoals de transitie van de WMO in 2014. Organisatorisch complex, maar met interessante inkoop- en aanbestedingsaspecten. Immers, de verschuiving van maatschappelijke ondersteuningstaken van het rijk naar de gemeenten, betreft gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening. Dit zijn de zogenaamde residuaire diensten van Bijlage 2B bij Richtlijn 2004/18/EG, met een beperkte publicatieplicht en de mogelijkheid tot onderhandelen. Die grotere speelruimte voor de inkopers zou tot aardig wat enthousiasme moeten leiden. Eindelijk eens een klus om lekker je tanden in te zetten!
Helaas wordt het al snel mistig
Eerst buitelen politici en deskundigen over elkaar heen welke aanbestedingsprocedure gevolgd moet worden. Wanneer uiteindelijk het balletje op de procedure voor de 2B-diensten valt, rijst de vraag hoe er moet er worden aanbesteed. Er circuleren zo'n 17 modellen, met meer of minder keuzevrijheid voor burgers en gemeenten; van de catalogus, de veiling, bestuurlijk aanbesteden tot de "Economisch Meest Voordelige Inschrijving (EMVI)". Voer voor de liefhebber. Maar er is geen tijd voor liefhebberijen. De Vereniging Nederlandse Gemeenten zet druk op de ketel en stelt in haar ledenbrief van 27 februari dat de inkoopcontracten en subsidiebeschikkingen in oktober 2014 moeten zijn afgerond.
De zee op
Met deze stok achter de deur steken de meeste gemeenten medio 2014 in zee. Volgens VNG-aanbeveling staat de continuïteit van de cliëntondersteuning voorop. Daarom koerst men op behoud van de bestaande relaties. In gezamenlijke informatiebijeenkomsten met de zorgaanbieders worden kennis en ervaringen gedeeld. So far so good. Het lijkt allemaal voorspoedig te gaan, totdat in veel trajecten, midden in het proces, ineens een mysterieuze radiostilte intreedt. Wanneer daarna de communicatie weer op gang komt, is de open sfeer als bij toverslag verdampt. De overheidsinkopers zijn van de weeromstuit teruggevallen in hun veilige vertrouwde modus: verschansen achter een formele opstelling. Teruggefloten door de hogere echelons? Angst om de controle over het proces te verliezen? Het lijkt op de schaker die uren heeft gestudeerd op openingen en middenspel, maar is vergeten het eindspel door te nemen.
Uiteindelijk is het op de valreep toch nog goedgekomen
Maar de zorgaanbieders doen er goed aan zich niet rijk te rekenen. De echte selectie vindt pas in 2015 plaats. En wanneer de partituur van 2014 een voorproefje is, kunnen de gegadigden de borst natmaken: "Het zijn de boekhouders die in gemeenten de Wmo-aanbestedingen organiseren en niet de ambtenaren die inhoudelijk verstand hebben van wonen, zorg en welzijn"* Zorgaanbieders, wees voorbereid en vraag tijdig deskundig advies.
Marco Sichtars is eigenaar van Sinclairity consult, een adviesbureau voor inkoop- en tendermanagement. E-mail:
(*) Governance of local care and social service, 2010, Erasmus Universiteit
Marco Sichtars
Sinclairity consult